Emerytura dla współczesnych 30-latków to jak mówienie o śmierci. Dla 55-latków to sytuacja, w której pogodzili się, że niewiele mogą zrobić. Z jednej strony niskie wyliczenia od ZUS-u, z drugiej za mało czasu, by zacząć oszczędzać bez konieczności odkładania 50 proc. dochodu. A na zorientowanie się, o co chodzi z tymi bitcoinami, raczej jest już za późno. I tak w nerwach spędzasz ostatnie pięć lub dziesięć lat w pracy, przedłużasz ją o kolejne lata, jesteś coraz bardziej zmęczony, a praca staje piekłem.
Okazuje się, że receptą na uniknięcie takiego stanu jest czas. Czas, jaki poświęcimy na odkładanie pieniędzy. Im dłużej, tym nie tylko więcej zgromadzimy, ale i damy większą szansę pracować naszym oszczędnościom, np. w funduszach inwestycyjnych lub innych produktach finansowych.
Oszczędzanie to stan umysłu
Z reguły, gdy masz konkretne plany wakacyjne lub te związane z hobby i wiesz, ile dokładnie będziesz potrzebować na to funduszy, decydujesz się zbierać pieniądze. Masz mocne postanowienie, motywację, deadline (z reguły niezbyt odległy) oraz wizję, jak wydajesz oszczędzoną kasę i realizujesz marzenia. Trudno sobie jednak wyobrażać, co będziesz robić za 20-30 lat na emeryturze i na co przydadzą się pieniądze. Przecież nie na jedzenie, rachunki, lekarstwa? Skoro starcza już teraz, to jak może zabraknąć w przyszłości?! Może – eksperci przewidują, że emerytura z ZUS będzie wynosić około 1/3 Twoich obecnych dochodów. To bardzo mało, ale nie każemy Ci tego sobie teraz wyobrażać. To i tak nie zadziała.
Wróćmy do podstaw, czyli psychologii oszczędzania. Przede wszystkim musisz mieć pewność, że chcesz oszczędzać. Co motywuje Cię do oszczędzania? Poczucie bezpieczeństwa, kontrola na życiem, lęk o przyszłość? A może masz potrzebę gromadzenia tzw. fuck-off founds, czyli oszczędności, które pozwolą Ci być niezależnym od nikogo i od niczego? Takie fundusze pozwalają np. na rzucenie etatu i przejście na wcześniejszą emeryturę.
Co torpeduje Twoje plany na oszczędzanie?
Nasz umysł jest zbudowany na zasadzie przeciwieństw, dlatego zaraz odzywa się nasza druga natura – wygodnego konformisty. Gdy zaczynasz oszczędzać, nagle Twój umysł torpeduje Cię myślami o tym, dlaczego rezygnujesz z przyjemności, w imię czego i jakim kosztem. Porównuje Cię do znajomych, którzy bawią się i żyją chwilą.
Stosunek do pieniędzy buduje się również na podstawie doświadczeń wyniesionych z domu. Jeżeli Twoi rodzice oszczędzali, najprawdopodobniej Tobie to zachowanie przyjdzie z pewną łatwością, wręcz naturalności. Jeżeli sytuacja była skrajnie inna, sposobem jest zdobycie odpowiedniej wiedzy z zakresu finansów. Badania pokazują, że w społeczeństwach o wysokim poziomie wiedzy z zakresu ekonomii przeciętne oszczędności są normą i osiągają znaczne kwoty w przeliczeniu na mieszkańca.
Planowanie i przewidywanie przyszłości oraz oszczędzanie w zgodzie ze sobą samym to podstawa sukcesu w gromadzeniu pieniędzy na przyszłość. Odsyłamy Cię tutaj do eksperymentu prof. Waltera Mischela, który w latach 60. przeprowadził tzw. test pianki (marshmallow test). Pokazuje on, czy badani (czterolatki) są w stanie zapanować nad swoimi pokusami (samokontrola) i tym samym otrzymać większą nagrodę. Cały eksperyment możesz zobaczyć na TED Talks.
Czy Tobie udałoby się przejść test pianki?
Krach a oszczędzanie – pandemiczny test
Nie ma wątpliwości, że rok 2020 był testem dla naszego podejścia do oszczędzania pieniędzy, którego się nie spodziewaliśmy. Ci, którzy pracowali w zagrożonych branżach (handel, usługi, turystyka), stracili dochody z dnia na dzień. Nie każdy zdołał się przebranżowić lub przenieść swoje usługi do internetu. Wiele firm ma długi, a pomoc ze środków rządowych szybko się kończy. Mając jednak na horyzoncie widmo odmrażania gospodarki i powrotu do normalności już w 2021 roku, warto zobaczyć, czy ten kryzys czegoś nas nauczył.
Oszczędzanie w kryzysie jest o wiele trudniejsze niż w stabilnych czasach. Aż ⅓ Polaków odczuła spadek dochodów w 2020 roku. W związku z tym aż 5 proc. musiało naruszyć swoje oszczędności, aby przeżyć (badanie PwC). Co gorsza, duża część Polaków nie jest przygotowana na utratę stałego dochodu, czyli nie posiada poduszki finansowej. Z badania „Życie bez pensji” (InterviweMe.pl) wynika, że aż 1/3 osób wydaje 90 proc. swojej pensji. 22 proc. badanych deklaruje, że ich oszczędności starczą tylko na dwa tygodnie życia! Długoterminowe oszczędzanie i budowanie finansowej poduszki bezpieczeństwa nie było naszą domeną przed pandemią.
Koronawirus zmienił nasze podejście do tej strefy życia. Jak wynika z badania PwC, aż 25 proc. osób twierdzi, że zaczęło odkładać więcej pieniędzy niż przed pandemią COVID-19. Wśród badanych blisko ⅔ oszczędza tyle samo lub więcej niż jeszcze rok temu. Potwierdzają to również badania przeprowadzone przez Instytut Badań Zmian Społecznych „Jaka będzie Polska po epidemii?”. Wynika z nich, że lekcję życia odebrali przede wszystkim trzydziestolatkowie. W tej grupie wiekowej aż co trzecia osoba deklaruje, że zmieni swoje podejście do pieniędzy i zacznie je odkładać.
Pandemia wpłynęła również na zmianę zarządzania codziennymi wydatkami. Aż 30 proc. badanych baczniej przygląda się swoim wydatkom i stara się oszczędniej żyć. Głównie są to kobiety w wieku 30-39 lat. Polacy deklarują, że w pierwszej kolejności są w stanie zrezygnować z wakacji oraz… Netflixa. Analiza swoich wydatków i rozważne gospodarowanie pieniędzmi może pomóc wygenerować dodatkowe kwoty, które będzie można odłożyć na przyszłość.
Ekonomiczne podejście do oszczędzania
Jeżeli czujesz, że możesz mieć problemy w marshmallow test lub widzisz negatywny wpływ pandemii koronawirusa na swój budżet, potrzebujesz dodatkowej zachęty. Psychologia oszczędzania to jeden (choć bardzo ważny) aspekt odkładania. Dla ludzi, którzy od dawna pracują na etacie lub prowadzą firmę, a życie z fiskusem i ZUS-em traktują jako coś zupełnie normalnego, niezwykle ważne są kwestie związane z opłacalnością inwestycji, zyskiem, benefitami czy optymalizacją podatkową. Gromadzenie pieniędzy w ramach produktów finansowych, które nagradzają ich trud, brzmi więc jak idealne rozwiązanie!
Aby wyjść naprzeciw takim oczekiwaniom, w Polsce w ramach systemu emerytalnego powstał III filar, który ma służyć tylko i wyłącznie dobrowolnemu gromadzeniu oszczędności na emeryturę. Wśród trzech rozwiązań dwa cieszą się największym zainteresowaniem. Są to Indywidualne Konto Emerytalne oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Finansowego. Oba narzędzia są całkowicie dobrowolne i dają nam znaczną elastyczność. Po pierwsze, samodzielnie decydujesz, gdzie, w jakiej formie i ile chcesz gromadzić kapitał emeryturę. Takie rozwiązanie to doskonałe wyjście dla wewnętrznego konfliktu, który z jednej strony karze Ci oszczędzać, z drugiej – ulega pokusom, okazjom i modzie. Po drugie, IKE oraz IKZE wyposażone jest w bardzo korzystne ulgi podatkowe. Po trzecie, w przeciwieństwie do lokat czy obligacji, mając IKE czy IKZE, można dokonać zwrotu częściowego lub wypłaty środków przed uzyskaniem prawa do ich wypłaty.
Chcesz wiedzieć więcej o IKZE lub IKE?
Uzupełnij wiedzę >>
Sprawdź, ile już dziś możesz oszczędzić
Oszczędzając długoterminowo z wykorzystaniem IKE i/lub IKZE, zabezpieczasz przyszłość. Wpłacając regularnie nawet niewielkie kwoty, możesz zgromadzić fundusz, który zagwarantuje Ci dobrą emeryturę. Aby przekonać się, ile możesz zgromadzić pieniędzy w danym czasie, skorzystaj z naszego kalkulatora IKZE. Wyliczy on również dla Ciebie wysokość ulgi podatkowej w ramach Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego.
Materiał reklamowy Generali Investments TFI S.A. Generali Investments TFI S.A. działa na podstawie decyzji KPW (obecnie: KNF) z dnia 1 czerwca 1995 r., nr decyzji KPW-4073-1\95. Brak gwarancji osiągnięcia celów inwestycyjnych subfunduszy. Uczestnik musi się liczyć z możliwością zmniejszenia lub utraty zainwestowanych środków. Wyniki inwestycji mogą być pomniejszone o pobrane opłaty manipulacyjne i podatki. Wyniki osiągnięte w przeszłości nie stanowią gwarancji osiągnięcia ich w przyszłości. Szczegółowe informacje na temat IKE i IKZE w Generali Investments TFI S.A. znajdują w Regulaminach prowadzenia IKE lub IKZE. Indywidualna sytuacja Uczestnika może mieć wpływ na zasady opodatkowania. Przed zawarciem umowy o prowadzenie IKE lub IKZE zaleca się kontakt z doradcą podatkowym. Niniejszy materiał nie zawiera pełnych informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe. Decyzje inwestycyjne dotyczące inwestowania powinny być podejmowane wyłącznie po zapoznaniu się z Prospektami Informacyjnymi funduszy, zawierającymi szczegółowe informacje w zakresie: czynników ryzyka, zasad sprzedaży jednostek uczestnictwa funduszy, tabelę opłat manipulacyjnych oraz informacje podatkowe. Prospekty Informacyjne, Dokumenty zawierające kluczowe informacje, Informacje dla Klienta AFI, tabela opłat, dane o ryzyku inwestycyjnym i podatkach dostępne są na stronie www.generali-
Porozmawiaj z ekspertem o emeryturze
Otrzymasz rozsądny plan emerytalny
Rozmowa potrwa maksymalnie kilkanaście minut
W każdej chwili możesz usunąć swoje dane osobowe
Dziękujemy za zostawienie namiarów do siebie.
Widzimy, że jesteś zainteresowany tematem swojej emerytury. Nasz ekspert skontaktuje się z Tobą w najbliższym czasie, aby pomóc Ci wybrać najlepsze rozwiązanie.
